PhÆt H†c Ph° Thông

Hòa thÜ®ng Thích ThiŒn Hoa

ˆn Chay

A.Mª ñŠ 

ˆn Chay Là M¶t PhÜÖng Pháp Tu Hành Cûa NgÜ©i PhÆt Tº 

VÃn ÇŠ æn uÓng là m¶t vÃn ÇŠ quan tr†ng ÇÓi v§i tÃt cä m†i ngÜ©i, m†i chúng sanh. N‰u sÓng mà không cÀn æn, thì tÃt cä chúng sanh ÇŠu thành Thánh cä rÒi. ñÙc PhÆt Thích Ca, khi còn là m¶t vÎ Thái Tº, Çã nói m¶t câu ÇÀy š nghïa: "S¿ sÓng sÓng b¢ng s¿ ch‰t". Hãy nghï låi mà xem: tØ khi l†t lòng mË Ç‰n bây gi©, Ç‹ ÇÜ®c sÓng, m‡i chúng ta Çã làm ch‰t bao nhiêu sinh vÆt rÒi? Chúng ta æn, chúng ta uÓng, chúng ta thª, chúng ta n¢m, chúng ta ÇÙng, chúng ta Çi, m‡i m‡i Ƕng tác nhÜ th‰, ÇŠu Çã gây bao tang tóc cho nh»ng sinh vÆt ª chung quanh chúng ta! ñó là chÜa k‹ nh»ng kÈ hung ác, gi‰t Ç‹ ÇÜ®c thích thú, ÇÜ®c tiŠn tài, danh v†ng...N‰u s¿ sÓng mà không làm ai ch‰t ai cä, thì cu¶c Ç©i së ÇËp Çë bi‰t bao nhiêu ! S¿ ܧc ao này có th‹ th¿c hiŒn ÇÜ®c m¶t phÀn l§n, n‰u chúng ta áp døng phÜÖng pháp æn chay mà PhÆt Çã ch‰ ra. 

NhÜ th‰, æn chay ÇÓi v§i ngÜ©i PhÆt tº không phäi là m¶t s¿ hi‰u kÿ, m¶t s¿ hi‰u danh, m¶t cách Ç°i món æn cho ngon miŒng, m¶t cách kiêng c» theo l©i d¥n cûa bác sï. ˆn chay chính là m¶t phÜÖng pháp tu hành rÃt quan tr†ng, mà ngÜ©i PhÆt tº th¿c hành ÇÜ®c nhiŠu chØng nào thì ÇÜ®c nhiŠu k‰t quä tÓt ÇËp chØng Ãy. 

B.Chánh ñŠ 

ñÎnh Nghïa 

ˆn chay, hay æn låt, nghïa là æn nh»ng loài thäo m¶c: hoa quä, rau cäi, không æn nh»ng món æn thu¶c loài Ƕng vÆt nhÜ thÎt, cá, tôm, cua, sò, Óc nh»ng vÆt h»u tình, bi‰t tham sÓng s® ch‰t nhÜ ngÜ©i. 

I.Lš Do ˆn Chay 

1.Vì lòng tØ bi và bình Ç£ng 

Khi ÇÙc PhÆt còn tåi th‰, m¶t hôm Ngài A Nan hÕi PhÆt r¢ng: 

-Båch PhÆt , tåi sao trܧc kia, PhÆt cho các ñŒ tº æn ngÛ tÎnh nhøc (NgÛ tÎnh nhøc là næm thÙ thÎt thanh tÎnh: ThÎt æn mà không thÃy ngÜ©i gi‰t. ThÎt æn mà mình không nghe ti‰ng con vÆt bÎ gi‰t kêu. ThÎt æn mà mình không nghi ngÜ©i ta gi‰t cho mình. ThÎt con thú t¿ ch‰t. ThÎt con thú khác æn còn dÜ), mà nay Ngài låi cÃm tuyŒt æn thÎt cá? 

PhÆt trä l©i Ngài A Nan: 

-Vì trình Ƕ các ông trong bu°i sÖ cÖ còn thÃp kém, chÜa có th‹ lãnh th† giáo pháp ñåi ThØa, th¿c hành Çúng lš Ç¥ng, nên khi ta còn nói pháp Ti‹u ThØa, phÜÖng tiŒn cho các ông tåm dùng ngÛ tÎnh nhøc. ñ‰n nay trình Ƕ các ông Çã cao, lãnh th† ÇÜ®c giáo pháp ñåi ThØa, nên ta cÃm tuyŒt æn thÎt cá. Còn æn thÙ Ãy, thì còn phåm gi§i sát sanh, n‰u không tr¿c ti‰p sát thì cÛng gián ti‰p sát, làm mÃt håt giÓng tØ bi bình Ç£ng, không th‹ nào tu hành thành PhÆt ÇÜ®c.

L©i PhÆt dåy Çã rõ ràng: ˆn chay là cÓt y‰u Ç‹ nuôi dÜ«ng lòng tØ bi và tinh thÀn bình Ç£ng. 

ThÆt th‰, PhÆt tº là ngÜ©i Çã theo Çåo tØ bi, thì không lš nào låi không th¿c hành ÇÙc tØ bi trong Ç©i sÓng cûa mình tØ š nghï, l©i nói, cho ljn cách æn uÓng. 

N‰u chúng ta vì muÓn æn cho khoái khÄu, sܧng bøng, mà nhÅn tâm nhìn cänh ch¥t ÇÀu, l¶t da nh»ng con vÆt hiŠn lành vô t¶i, nhÅn tâm bÎt tai giä Çi‰c trܧc nh»ng kêu la thäm thi‰t cûa nh»ng con vÆt Çang giÅy giøa trêm tÃm th§t, trên bàn thÎt, thì sao ÇÜ®c g†i là PhÆt tº. 

N‰u không có m¶t lòng thÜÖng xót trܧc nh»ng cänh gi‰t chóc nhÜ th‰, thì håt giÓng tØ bi m‡i ngày m‡i héo khô, c¢n c‡i, và công phu tu hành, tøng kinh niŒm PhÆt cûa chúng ta trª thành vô ích. 

ñåo PhÆt là Çåo TØ Bi mà cÛng là Çåo Bình ñ£ng. PhÆt dåy: "TÃt cä chúng sanh ÇŠu có PhÆt tánh nhÜ nhau". VÆy thì ngÜ©i PhÆt tº dܧi tÀm con m¡t cûa mình, không nên thÃy ªNgÜ©i và vÆt khác nhau, mà chÌ ÇÒng m¶t tri giác bình Ç£ng, Än trong thân hình sai biŒt. Nói r¢ng: "VÆt dÜ«ng nhÖn" là m¶t quan niŒm rÃt sai lÀm, do s¿ ích k› và ngåo mån cûa ngÜ©i sinh ra. Quan niŒm Ãy dung túng cho ngÜ©i ta th£ng tay gi‰t håi sanh vÆt, và tåo ra m¶t tình trång bÃt bình Ç£ng, thì không bao gi© cõi Ç©i có th‹ yên °n, hòa bình ÇÜ®c. 

2.Vì muÓn tránh quä báu luân hÒi 

PhÆt dåy: "TÃt cä chúng sanh tØ vô thÌ Ç‰n nay, cÙ tåo nhân t¶i ác, sát håi æn thÎt lÅn nhau, nên bÎ ác quä, là sanh tº luân hÒi mãi trong sáu ÇÜ©ng". Kinh Læng Nghiêm nói: "HÍ gi‰t m¶t mång thì hãy trä låi m¶t mång; tâm gi‰t håi ch£ng dÙt trØ, thì không th‹ nào ra khÕi trÀn lao ÇÜ®c." VÆy muÓn tránh oan báo luân hÒi, tránh các ÇiŠu t¶i l‡i thu¶c vŠ gi§i sát. PhÆt tº phäi æn chay. N‰u æn m¥n hoài thì không th‹ nào h‰t n® thân mång và n® xÜÖng thÎt, máu huy‰t ÇÜ®c. 

3.Vì h®p vŒ sinh

Không phäi m§i tØ nay mà tØ ngàn xÜa, m¶t tri‰t gia, ông Senèque, Çã nói r¢ng: "M‡i b»a æn, ngÜ©i ta dùng thÎt là t¿ ÇÀu Ƕc, thành thº con ngÜ©i t¿ sát ngÃm ngÀm mà không hay bi‰t, do Çó con ngÜ©i bÎ mång y‹u, ch‰t s§m". ThÆt th‰, ngày nay nh»ng nhà y khoa bác sï trÙ danh nhÜ ông Soteyko, Varia Kiplami có nói: "Trong các thÙ thÎt, có nhiŠu chÃt Ƕc rÃt nguy hi‹m cho sÙc khÕe con ngÜ©i". B¢ng chÙng cø th‹ là rau cäi Ç‹ lâu ngày thì héo khô, ho¥c ung bÃy mà ít hôi; còn thÎt cá Ç‹ lâu ngày thì sình, ÜÖng, hôi tanh không ai chÎu n°i, và khi æn vào, ta thÃy trong ngÜ©i rÃt n¥ng nŠ, mŒt nh†c ,khó tiêu. HÖn n»a, các loài thú vÆt, thÜ©ng m¡c bŒnh này hay bŒnh khác nhÜ: bŒnh lao, bŒnh thÜÖng hàn, bŒnh sán, sên v.v...,n‰u chúng ta æn vào, së vܧng bŒnh, rÃt nguy hi‹m. 

ñ‹ tránh nh»ng bŒnh tÆt, và tæng sÙc khÕe, chúng ta nên æn nhiŠu rau cäi. Các nhà khoa h†c, cÛng nhÜ các nhà y h†c ñông, Tây ÇŠu công nhÆn ÇÒ æn chay là nhË nhàng, thanh khi‰t, dÍ tiêu hóa và có nhiŠu sinh tÓ rÃt b°. Bªi th‰, ª nܧc NhÆt có h¶i "T° Th¿c Chû Nghïa", ª Pháp, ñÙc, Anh, MÏ ÇŠu có "Thäo M¶c Th¿c H¶i". 

Có nhiŠu ngÜ©i có thành ki‰n sai lÀm r¢ng: æn thÎt cá, m§i có Çû sÙc månh. ThÆt ra, ngÜ©i æn thÎt không có sÙc månh và sÙc chÎu nh†c dÈo dai b¢ng ngÜ©i æn chay trÜ©ng. Chính Giáo sÜ Irwin Fischer ª ñåi h†c ÇÜ©ng Yale, sau nhiŠu cu¶c thí nghiŒm, Çã long tr†ng tuyên bÓ r¢ng: 

ˆn thÎt hay æn nh»ng vÆt có nhiŠu chÃt Çåm, së làm cho con ngÜ©i không Çû sÙc chÎu nh†c, không khác nào nhÜ ngÜ©i uÓng rÜ®u. 

Bà White, m¶t bác h†c gia cÛng Çã tuyên bÓ r¢ng: 

Các thÙ h¶t, các thÙ trái cây, ÇÆu và rau cäi là nh»ng thÙc æn mà thiên nhiên Çã dành Ç‹ nuôi chúng ta. Các thÙc æn Ãy nÃu nܧng m¶t cách giän dÎ, thì rÃt h®p vŒ sinh và rÃt b°. Nó làm cho thân th‹ tráng kiŒn, tinh thÀn sáng suÓt và tránh bi‰t bao nhiêu bŒnh tÆt. 

II.Cách ThÙc ˆn Chay 

1.ChÜÖng trình æn chay 

M¥c dù s¿ æn chay ÇÓi v§i ngÜ©i PhÆt tº là m¶t ÇiŠu cÀn thi‰t, m¶t phÜÖng pháp tu hành nhÜng muÓn ÇÜ®c l®i ích thi‰t th¿c, cÀn phäi có phÜÖng pháp, và áp døng m¶t cách tuÀn t¿ theo cæn cÖ và sª nguyŒn cûa mình. Trܧc tiên, không phäi ngÜ©i PhÆt tº nào cÛng có th‹ bÕ h£n ngay tÆp quán æn m¥n cûa mình Ç‹ æn chay. Vì th‰, trong Çåo có chia làm hai loåi: æn chay kÿ và æn chay trÜ©ng. 

a.ˆn chay kÿ.ˆn chay kÿ là æn có kÿ hån nhÃt ÇÎnh trong m‡i tháng hay m‡i næm: 

·NhÎ trai: ˆn 2 ngày chay trong m‡i tháng vào ngày mÒng m¶t và r¢m âm lÎch. 

·TÙ trai: ˆn 4 ngày chay trong tháng: mÒng m¶t, mÒng tám, r¢m và hæm ba. 

·Løc trai: ˆn sáu ngày chay trong tháng là: mÒng m¶t, mÒng tám, mÒng bÓn, r¢m, mÜ©i tám, hæm ba, hæm bÓn, hæm tám, hæm chín và ba mÜÖi (n‰u tháng thi‰u thì 27, 28, 29). 

·NhÃt nguyŒt trai: Là æn m¶t tháng chay vào tháng giêng hay tháng bäy. 

·Tam nguyŒt trai: Là æn ba tháng chay: Tháng giêng, tháng bäy và tháng chín (hay tháng mÜ©i); ho¥c æn liên ti‰p trong ba tháng. 

N‰u tÆp æn chay kÿ trong m¶t th©i gian mà không g¥p m¶t phän Ùng nào vŠ thân, tâm và nhÆn thÃy có l®i ích, thì nên lÀn ljn æn chay trÜ©ng. 

b.ˆn chay trÜ©ng. ˆn chay trÜ©ng hay trÜ©ng trai là æn toàn chay luôn trong m«i ngày, không gián Çoån cho ljn h‰t Ç©i. 

N‰u m‡i ngày, phát tâm không æn sau 12 gi© trÜa, thì g†i là ng† trai. 

2.PhÜÖng pháp th¿c hành 

a.Ch†n l¿a thay Ç°i thÙc æn. ñ‹ æn cho ÇÜ®c lâu dài và không ngán, chúng ta nên ch†n nh»ng món æn có nhiŠu sinh tÓ, b° dÜ«ng nhÜ: cà chua, rau muÓng, ÇÆu nành, nÃm rÖm, cäi b¡p, khoai tây, n‰p lÙc v.v...và nh»ng món æn cÛng phäi thay Ç°i luôn... 

VÆy trong m¶t b»a æn, cÀn phäi æn nh»ng món gì Ç‹ b»a æn có ÇÀu Çû chÃt b° và ngon miŒng? Dܧi Çây là vài b»a æn ki‹u mÅu: 

Trái cây cùng æn v§i cÖm hay b¡p, b¶t mì và rau, cäi, ÇÆu phøng rang. 

S»a tÜÖi cùng æn v§i trái cây ng†t và cÖm, b¡p hay b¶t mì. 

Các món æn chính nói trên là cÀn thi‰t, nhÜng cÛng cÀn thêm gia vÎ nhÜ h¶t cäi cay, tiêu §t, giÃm v.v...Ç‹ giúp b¶ máy tiêu hóa làm viŒc dÍ dàng. NhÜng n‰u dùng gia vÎ quá nhiŠu thành ra có håi, nhÜ làm cho b¶ máy tiêu hóa nóng, sinh bŒnh hay làm kích thích cÖ th‹.

b.Cách nÃu. ThÙc æn là cÀn thi‰t nhÜng cách nÃu cÛng quan tr†ng; chúng ta ÇØng có quan niŒm sai lÀm là Çã æn chay thì nÃu th‰ nào cÛng ÇÜ®c cä, không cÀn thi‰t là phäi quan tâm ljn. N‰u thÙc æn b° mà không bi‰t cách nÃu, thì cÛng làm cho nó h‰t b°, và có khi làm håi b¶ máy tiêu hóa n»a. Dܧi Çây là vài ÇiŠu nên nh§ trong khi nÃu æn: 

Không nên chiên xào nhiŠu quá, vì sinh tÓ B và C së bÎ dÀu sôi tiêu diŒt và các món có nhiŠu dÀu làm cho bao tº mŒt. 

Nên æn ÇÒ nܧng, nhÃt là nܧng không có thoa dÀu. 

Khi nÃu hay lu¶c phäi nên ÇÆy n¡p Ç‹ sinh tÓ khÕi bÎ mÃt và nên Ç° ít nܧc Ç‹ chÃt b° khÕi loãng. Và nܧc lu¶c Ãy rÃt tÓt, không nên Ç° Çi, vì nó chÙa rÃt nhiŠu chÃt b° và sinh tÓ. 

c.Giäm thÎt cá dÀn dÀn trong nh»ng ngày æn m¥n. ñÓi v§i nh»ng ngÜ©i æn chay kÿ thì khi æn m¥n, nên mua nh»ng vÆt ngÜ©i ta làm s¤n, ho¥c làm giäm b§t sÓ lÜ®ng thÎt cá, æn nhiŠu rau cäi, s»a, tåm dùng trÙng gà, trÙng vÎt không tÜ®ng con. 

Khi Çã tinh tÃn vŠ m¥t tinh thÀn, không nên æn trÙng gà, trÙng vÎt, vì trÙng cÛng là m¶t sanh vÆt s¡p näy nª. 

3.Nh»ng ÇiŠu cÀn tránh 

a.Không nên kiêu mån. NgÜ©i có phúc duyên æn chay ÇÜ®c dÍ dàng, không nên sanh lòng kiêu mån, t¿ cho mình là hÖn ngÜ©i, và khinh ngÜ©i æn m¥n. Làm nhÜ th‰ Çã sanh ác cäm v§i ngÜ©i mà låi còn làm t°n âm ÇÙc cûa mình n»a. 

b.Không nên háo danh. Có ngÜ©i m§i bܧc vô ÇÜ©ng Çåo, Çã æn trÜ©ng trai ngay, cÓt Ç‹ ngÜ©i khác khen ng®i. ˆn chay nhÜ th‰ là do lòng háo danh mà ra; hành Ƕng này không có l®i cho s¿ tu hành mà låi còn có håi: khi không còn ai khen ng®i n»a, thì không thÃy hÙng thú Ç‹ ti‰p tøc æn chay n»a. 

c.Không nên ép xác. Có ngÜ©i tܪng lÀm r¢ng: æn chay là Ç‹ hành hå thân xác, nên cÓ æn m¶t cách c¿c kh°, nhÜ chÌ æn ròng rã tÜÖng rau, muÓi sä...tØ næm này sang næm khác. ˆn nhÜ th‰ thì së hao mòn thân xác và ch‰t y‹u trܧc khi thành Çåo. 

d.Không nên giä m¥n. Có nhiŠu bà n¶i tr® muÓn tr° tài khéo léo cûa mình b¢ng cách nÃu chay mà giä m¥n, rÒi Ç¥t tên món æn m¥n, hay làm ra nh»ng hình thÙc giÓng nhÜ ÇÒ m¥n. Thí dø nhÜ: cû hû cao, cû hû dØa kho mà g†i là cá tra kho; b¡p chuÓi lu¶c tr¶n giÃm và rau ræm, låi Ç¥t tên thÎt gà xé phay; bí Çao x¡t mÕng c¥p g¡p nܧng æn v§i bánh hÕi mà låi Ç¥t tên là thÎt bò løi v.v.... 

NhÜ th‰, là Çã vô tình xúi giøc ngÜ©i æn chay nghï ljn món m¥n, miŒng æn rau dÜa, mà lòng tܪng nh§ ljn thÎt cá, làm trò cÜ©i cho th‰ gian. 

e.Không ÇÜ®c quên ngày chay. Không nên khinh thÜ©ng quên nh»ng ngày chay mà mình Çã phát nguyŒn, dù g¥p trÜ©ng h®p bÃt thÜ©ng nhÜ Çi l« ÇÜ©ng, làm viŒc quá bu°i, lúc Çói quá mà không có s¤n thÙc æn chay. 

f.Không nên dùng ngÛ vÎ tân. NgÛ vÎ tân là: hành, hË, tÕi, nén, hÜng cØ không nên dùng, vì các thÙ này Çã hôi, låi có nhiŠu chÃt kích thích lòng døc v†ng. 

III.L®i ´ch Cûa S¿ ˆn Chay 

1.PhÜÖng diŒn cá nhân 

Nh»ng l®i ích cûa s¿ æn chay ÇÓi v§i cá nhân rÃt l§n lao. NgÜ©i æn chay không nh»ng thâu hoåch ÇÜ®c nh»ng l®i ích trong hiŒn tiŠn mà cä trong Ç©i sÓng tÜÖng lai n»a. 

a) Trong hiŒn tåi, ngÜ©i æn chay ÇÜ®c hܪng l®i ích sau Çây: 

Ti‰t kiŒm ÇÜ®c tài chánh, vì ÇÒ æn chay rÈ hÖn ÇÒ æn m¥n. 

Ti‰t kiŒm ÇÜ®c ngày gi© và công lao nÃu nܧng, vì mܧp, dÜa, bÀu bí, khoai...c¡t rºa mau và ít tÓn nܧc; và kho kho, lu¶c, nÃu nܧng låi mau chín, ít hao cûi. 

Thân th‹ ÇÜ®c månh khÕe; tinh thÀn ÇÜ®c nhË nhàng, trong såch; trí tuŒ ÇÜ®c minh mÅn d‹ tu thiŠn quán. 

b) Trong Ç©i sau, không chÎu quä báu gi‰t håi, nên không phäi trä n® máu thÎt, khÕi phäi thÜ©ng mång. N‰u trª låi làm ngÜ©i, thì ÇÜ®c trÜ©ng th†. 

2.PhÜÖng diŒn xã h¶i, nhân loåi, chúng sanh 

ˆn chay không nh»ng có l®i ích cho cá nhân, mà còn cho xã h¶i, nhân loåi, chúng sanh n»a. N‰u ai ai cÛng æn chay thì th‰ gi§i Ta Bà này làm gì có ti‰ng rên si‰t vì ch‰t oan cûa loài vÆt và tiéng than thª, Çau ǧn cûa ngÜ©i vì nån tÜÖng tàn, tÜÖng sát. 

M¶t nhà Bác h†c có nói: "MuÓn th‰ gi§i hòa bình, b¡t ÇÀu trong b»a æn con ngÜ©i phäi không có m¶t chút máu hay m¶t mi‰ng thÎt cá nào cä". 

Câu nói ÇÀy Çåo ÇÙc này cÛng ÇÒng m¶t š nghïa v§i câu nói cûa C° nhân: 

"NhÃt th‰ chúng sanh vô sat nghiŒp, 

Hà sÀu th‰ gi§i Ƕng Çao binh".

(N‰u tÃt cä chúng sanh không sát håi lÅn nhau, thì s® gì th‰ gi§i có gi¥c giã). 

NgÜ©i æn chay là m¶t chi‰n sï cûa Hòa bình. ThÆt vÆy ngÜ©i æn chay, v§i m¶t tâm tØ bi vô lÜ®ng, coi muôn loài là mình, mình là muôn loài, không gi‰t håi sanh vÆt Ç‹ thÕa mãn døc v†ng, không bao gi© n« tâm tàn sát ÇÒng loåi Ç‹ Çåt møc Çích l®i danh. 

N‰u trong xã h¶i, ai ai cÛng æn chay, thì Çâu có nh»ng chuyŒn gây g‡, Çánh ÇÆp nhau, nhÜ chúng ta thÜ©ng thÃy h¢ng ngày. 

N‰u trong m¶t nܧc, ai ai cÛng æn chay thì không có chuyŒn månh hi‰p y‰u, khôn lÃn dåi, chém gi‰t lÅn nhau Ç‹ thÕa lòng døc v†ng. 

N‰u trong th‰ gi§i, ai ai cÛng æn chay, thì th‰ gi§i này là C¿c låc th‰ gi§i. 

C.K‰t LuÆn 

M†i NgÜ©i Dù PhÆt Tº Hay Không ñŠu Nên ˆn Chay 

NhÜ chúng ta Çã thÃy ª các Çoån trên, xét vŠ phÜÖng diŒn khoa h†c hay PhÆt h†c, vŠ phÜÖng diŒn cá nhân hay Çoàn th‹, vŠ hiŒn tåi hay tÜÖng lai, s¿ æn chay ÇŠu có rÃt nhiŠu l®i ích. 

Vì vÆy, nh»ng ngÜ©i không phäi là PhÆt tº , n‰u muÓn thân th‹ ÇÜ®c månh khÕe, tinh thÀn ÇÜ®c khinh an, trí tuŒ ÇÜ®c minh mÅn Ç‹ h†c tÆp; n‰u muÓn ti‰t kiŒm ÇÜ®c tài chánh, công lao, th©i gi©, n‰u muÓn gia Çình ÇÜ®c hòa thuÆn yên vui, thì hãy mau mau làm quen v§i nh»ng thÙc æn chay. 

Còn nh»ng ai Çã là PhÆt tº , Çã nguyŒn theo bܧc chân cûa ÇÙc TØ phø, thì phäi th¿c hành phép æn chay, Ç‹ lòng TØ bi ÇÜ®c mª r¶ng, tinh thÀn bình Ç£ng ÇÜ®c lan xa, trí tuŒ ÇÜ®c tÕ ng¶, Çåo quä ÇÜ®c chóng viên thành. 

VÅn bi‰t, nói dÍ mà làm khó; nhÜng m¶t ngÜ©i ti‰n b¶ và có thiŒn chí, khi Çã thÃy rõ nh»ng ÇiŠu l®i ích, thì dù khó bao nhiêu cÛng quy‰t th¿c hành cho ÇÜ®c. S¿ th¿c hành Ãy không phäi làm ngay trong m¶t lÀn, mà phäi tuÀn t¿ ti‰n bܧc. 

N‰u chúng ta bi‰t áp døng phép æn chay Çúng nhÜ nh»ng cách thÙc Çã nói ª trên, thì thi‰t tܪng không có gì là khó l¡m. ñiŠu quan tr†ng nhÃt là chúng ta thÆt có thiŒn chí hay không mà thôi. 

Hòa ThÜ®ng Thích ThiŒn Hoa